Enkele vuistregels

Aanvaard veranderingen

Probeer het gedrag van de persoon met dementie zoveel mogelijk toe te laten, zelfs wanneer het storend of irriterend kan zijn. Tenminste als het gedrag niet schadelijk is voor de persoon met dementie en de mensen uit zijn omgeving. Als iets niet (meer) op een bepaalde manier kan gebeuren, probeer dan eens wat anders. Vraag je ook af of het wel moet gebeuren op de manier die je voor ogen hebt. Het tempo van je leven en activiteiten gaat verlagen. Je kan proberen om je verwachtingen naar de persoon met dementie opzij te schuiven of te beperken.

Vermijd confrontaties en vernederingen

Je kan de persoon met dementie beter niet confronteren met de ‘absurditeit’ van wat hij zegt of doet. Als dingen verkeerd lopen, begin je niet te kritiseren of discussiëren, want dat zou overkomen als afwijzing. Je kan hem beter afleiden uit situaties die moeilijk dreigen te worden, zoals het niet herkennen van iemand, het vastrijden in een gesprek, het niet weten wat te kopen in een winkel, ... De persoon met dementie zou moeten worden beschermd tegen situaties waarvan je weet dat er iets zal misgaan, bijvoorbeeld zich in een grote groep bevinden, een eetmaal klaarmaken voor anderen, alleen gaan winkelen enzovoort. Vernedering kan enerzijds ontstaan doordat je vraagt aan de persoon met dementie om meer te presteren dan hij aankan en anderzijds door hem te weinig kans te geven om zelfstandig bepaalde zaken uit te voeren.

Stimuleer mogelijkheden

De persoon met dementie moet bijgestaan worden in het uitbouwen van de mogelijkheden die hem nog resten. Zo kunnen bepaalde personen met dementie wel babbelen met enkele goede vrienden, de aardappelen helpen schillen of in gezelschap genieten van boodschappen te doen. Omdat de mogelijkheden van personen met dementie van dag tot dag verschillend kunnen zijn, kan de hoeveelheid hulp die ze nodig hebben ook verschillen. Het is belangrijk om juist genoeg behulpzaam te zijn. We bedoelen hiermee dat het beter is om te zeggen: “Ik zal je hierbij helpen” dan “Ik zal het voor je doen”. Wanneer iemand langzaam en onzeker is, is de verleiding groot om zijn taak over te nemen. Maar als je dit doet, zal de persoon met dementie de mogelijkheden verliezen die hij nog heeft door een gebrek aan oefening. Je kan proberen om de persoon met dementie te stimuleren om eenvoudige taken zelf uit te voeren. Zo creëer je bij de persoon met dementie een zeker gevoel van succes en versterk je zijn gevoel van eigenwaarde.

Lichaamstaal

De lichaamstaal van de persoon met dementie kan je veel vertellen. Lichaamstaal laat zien hoe hij zich voelt als hij het niet meer kan zeggen. Probeer altijd te achterhalen wat de persoon met dementie duidelijk probeert te maken met zijn gedrag. Reageer op de gevoelens die erachter zitten. Probeer daarop aan te sluiten en neem zijn gevoelens serieus. Met veel geduld lukt het je meestal om erachter te komen wat de persoon met dementie wil zeggen.

Humor als manier van omgaan met personen met dementie

Vaak gaat het bij dementie om de onafwendbare achteruitgang van de persoon met dementie. Om dit soort moeilijke situaties te verlichten, kan het gebruik van humor bevrijdend, ontspannend en relativerend werken. Humor kan alles wat draaglijker maken. Humor gaat om het speels kunnen omgaan met alledaagse situaties.

Helaas is er nog steeds geen geneesmiddel gevonden voor de ziekte van Alzheimer. Het enige wat wij nu kunnen doen is mijn vader in zijn waarheid laten. Meegaan in wat hij gelooft of zegt. Ook al klopt er niks van. Op deze manier neem ik zijn frustratie weg en mijn eigen frustratie ook. Positief blijven, door grapjes te maken en te lachen met elkaar is hoe wij ons erdoorheen slaan. Dit is precies wat ik van mijn vader heb geleerd. (getuigenis van een mantelzorger)

Wees mild voor jezelf als mantelzorger

Het is noodzakelijk dat anderen (familie, vrienden, buren, hulpverleners of vrijwilligers) de persoon met dementie ondersteunen, zodat je als mantelzorger tijd vrij hebt voor jezelf. Als je zelf uitgerust en ontspannen bent, is het veel gemakkelijker om met moeilijk hanteerbaar gedrag om te gaan. Durf hulp in te schakelen om op adem te komen.