AZ Oudenaarde versterkt samenwerking met patiëntenverenigingen
AZ Oudenaarde heeft samen met Trefpunt Zelfhulp, het begeleidings- en expertisecentrum voor zelfhulpgroepen en patiëntenverenigingen in Vlaanderen, een intentieverklaring ondertekend om een structurele samenwerking met patiëntenverenigingen te bevorderen. Dit initiatief kadert in een breder project “zelfhulpvriendelijk ziekenhuis”.
Hélène Heugebaert, beleidsmedewerker verpleegkundig departement, in AZ Oudenaarde, is een van de sterkmakers van het project in het ziekenhuis. Ze benadrukt het belang van deze intentieverklaring: “In het verleden waren er al informele contacten met patiëntenverenigingen, maar die richtten zich eerder op ad-hoc acties of activiteiten. Met de intentieverklaring willen we de aanpak formaliseren en de samenwerking met elke vereniging duurzaam en officieel maken. We willen het aantal samenwerkingen bovendien ook uitbreiden, zodat we zo veel mogelijk patiënten kunnen doorverwijzen naar een voor hen relevante patiëntenvereniging of zelfhulpgroep. Patiëntenverenigingen spelen een belangrijke rol in het genezings- en verwerkingsproces. Ze bieden patiënten de mogelijkheid om in contact te komen met lotgenoten om zo waardevolle ervaringen en unieke kennis uit te wisselen. Deze stille of verborgen kennis kan leiden tot een beter zelfmanagement bij de patiënt. Het gevoel van verbondenheid dat patiënten door lotgenotencontact ervaren, zorgt voor een betere therapietrouw, minder eenzaamheid en hulpeloosheid. Voor de verenigingen zorgt de samenwerking dan weer voor meer erkenning en zichtbaarheid bij de doelgroep.”
De structurele samenwerking biedt niet alleen voordelen voor patiënten en hun verenigingen, ook voor het ziekenhuis vormt ze een grote meerwaarde. Heugebaert legt uit: “Patiëntenparticipatie is voor ons van groot belang. We betrekken de patiënt en zijn familie nauw bij de zorgverlening om de patiëntveiligheid en -tevredenheid te verbeteren. De samenwerking met de patiëntenverenigingen sluit hier naadloos op aan. Door de extra kennis van ervaringsdeskundigen actief in te zetten, kunnen we de kwaliteit van onze zorg naar een hoger niveau tillen. Bovendien kan deze samenwerking de werkdruk verminderen. Want de psychosociale steun die de verenigingen bieden, vormt een mooie aanvulling op de medische zorg ”.
Patiëntenverenigingen die willen samenwerken met het ziekenhuis kunnen een deelnamedossier indienen. “Na het indienen van dit dossier wordt er samen rond de tafel gezeten om te bepalen wat beide partijen voor elkaar en voor de patiënten kunnen betekenen. Vervolgens wordt een samenwerkingsovereenkomst opgemaakt, telkens voor de duur van één jaar. Deze samenwerking kan intensief zijn, bijvoorbeeld door wekelijkse bezoeken van vrijwilligers van de vereniging, maar kan ook beperkt blijven tot het bekendmaken van de vereniging in het ziekenhuis, bijvoorbeeld via flyers of brochures voor patiënten. Elk jaar organiseren we een terugkomdag waarop de samenwerkingen van het afgelopen jaar worden geëvalueerd en afspraken voor het komende jaar worden gemaakt," verduidelijkt Heugebaert.
Een van de verenigingen die een samenwerkingsovereenkomst met ons ziekenhuis heeft ondertekend, is de Alzheimerliga. Een belangrijke stap in de richting van een betere ondersteuning voor mensen met dementie en hun mantelzorgers. We spraken met Sara Paelinck, stafmedewerker Educatie bij Alzheimerliga Vlaanderen, over de visie en doelstellingen van deze samenwerking.
De werking van de Alzheimerliga is opgebouwd rond vier belangrijke pijlers: lotgenotencontact, sensibilisering, sociale initiatieven en wetenschappelijk onderzoek. "Via inloophuizen of familiegroepen proberen we lotgenoten met elkaar in contact te brengen. We bieden ook vormingen en infosessies aan voor mantelzorgers en we hebben de Dementielijn, waar je gratis en anoniem met al je vragen en bezorgdheden over dementie terecht kunt bij getrainde vrijwilligers en deskundigen.”
Er bestaan nog steeds heel wat misverstanden over dementie, waardoor mensen met ziekte zich vaak geïsoleerd of vergeten voelen. “Het is belangrijk dat mensen met dementie zich niet buitengesloten voelen uit onze samenleving. Daarom organiseren we dementievriendelijke activiteiten, zoals een museumbezoek of zwempartij, en helpen we verenigingen en culturele instellingen om toegankelijker en dementievriendelijker te worden. We zetten ook bewustmakingscampagnes op. Denk maar aan de campagne ‘De Jaarlijkse Reminder’, waarbij we oproepen om op 21 september, tijdens Wereld Alzheimer Dag, een knoop in je zakdoek, sjaal, schoenveter… te knopen, als teken dat we mensen met dementie niet vergeten,” gaat Paelinck verder.
Ook het ziekenhuis speelt een belangrijke rol in het zorgtraject van mensen met dementie. "Voor velen begint het proces hier, met de diagnose," aldus Paelinck. " Het is van groot belang dat patiënten meteen vanaf de start de juiste ondersteuning krijgen. Velen voelen zich na de diagnose in de steek gelaten. Onze samenwerking helpt die kloof te dichten, zodat patiënten en mantelzorgers niet alles zelf moeten uitzoeken." Daarnaast is de eerste lijn, vooral huisartsen, van cruciaal belang. "Een huisarts is vaak de eerste vertrouwenspersoon voor oudere patiënten. Het vroeg herkennen van signalen van dementie is essentieel, en een goede doorverwijzing naar de Alzheimerliga en andere zorgverleners is onmisbaar om de nodige ondersteuning te bieden,” benadrukt Paelinck.
Een belangrijk aspect in de samenwerking met AZ Oudenaarde is het uitrollen van het pilootproject de ‘Dementiedoos’. "Dit project biedt patiënten na hun diagnose een doos met informatie en hulpmiddelen om hen wegwijs te maken in het zorgproces. Het is een initiatief dat we nu testen in enkele ziekenhuizen, met de bedoeling het tegen 2025 breder te lanceren," vertelt Paelinck. Het ziekenhuis zet daarnaast ook haar schouders onder het project “familiegroep dementie”. Een lotgenotengroep in het ziekenhuis voor mantelzorgers waar ervaringen kunnen uitgewisseld worden, steun kan gezocht worden of waar ze terecht kunnen voor een fijne babbel. Daarnaast biedt het ook ruimte om op laagdrempelige manier informatie aan te reiken en inzichten te verschaffen in het ziektebeeld en - proces
Met het oog op de toenemende vergrijzing en betere diagnosestelling, verwacht de Alzheimerliga dat de zorgvraag alleen maar zal toenemen. "We zijn heel blij dat we met het ziekenhuis de handen in elkaar kunnen slaan om samen een antwoord te bieden op deze groeiende behoefte.”
Wil je als patiëntenvereniging ook samenwerken met AZ Oudenaarde of wil je meer informatie? Neem dan contact op met Hélène Heugebaert via helene.heugebaert@azoudenaarde.be of 055 33 66 44.